www.admwlodek.fora.pl

adm.00

WYBORY DO SEJMU I SENATU
Zasady wyborów
-powszechne wybory
-równość prawa wyborczego
-bezpośredniość
-pośrednie wybory - ta zasada obowiązywała w Polskim prawie obecnie nie obowiązuje
-tajne głosowanie
-wolne wybory
-wybory większościowe- większość względna lub większość bezwzględna, większość względna- to wybory do senatu,
większość bezwzględna- stosowana w wyborach prezydenta, komunalnych w odniesieniu do wójta, burmistrza, prezydenta miasta
-zasada proporcjonalna- wybory do sejmu i senatu, europejskie, komunalne w odniesieniu do wyborów na szczeblu województw, powiatów, gminy o powierzchni pow. 20 tyś. Mieszkańców.
ZASADA WOLNYCH WYBORÓW:
1. wolność, swoboda zgłaszania kandydatów- kandydaturę mogą zgłaszać partie polityczne i wyborcy
2 .swoboda i wolność prowadzenia kampanii wyborczej - organizowanie spotkań, głoszenia haseł wyborczych
3. metoda tajnego głosowania
Zasada powszechności:
Prawo bierne- aby móc być kandydatem.
Prawo czynne- aby mieć prawo głosowania.
Aby głosować trzeba mieć polskie obywatelstwo i mieć skończone 18 lat- w wyborach Komunalnych (powszechnych)
Aby móc kandydować torba mieć skończone:
21 lat – do Senatu; 30 lat- do Sejmu,
35 lat na prezydenta
Osoby pozbawione praw wyborczych:
- osoby ubezwłasnowolnione- wyrokiem sądu rodzinnego
- pozbawione praw publicznych- sąd karny
- pozbawione praw wyborczych- wyrokiem Trybunału Stanu
WYBORY KOLEGIALNE DO SEJMU I SENATU
-kandydaci zgłaszani w okręgach wyborczych, wybierani także w okręgach na danym obszarze
-ilość posłów w okręgu różna ze względu na zamieszkanie ludności, województw 16 a okręgów 41.
SEJM
-zmiana okręgów i liczby posłów w powiatach
-istota ta sama
-zróżnicowana ilość posłów
-wybory większościowe i proporcjonalne
-16 okręgów wyborczych bo 16 województw
-41 okręgów wyborczych, zróżnicowana pod względem terytorialnym i mieszkańców, a więc podział jest różny, granice okręgów pokrywają się z granicami powiatów,
-min. 7 posłów (okręg 12, woj. małopolskie) 10 posłów ( okręg 16, ciechanowski,płocki, płoński)
-największy 19 posłów w skali obszaru, powiat warszawski okręg 19
Brana jest pod uwagę całkowita liczba mieszkańców dzielona na 460.
SENAT
Wybory są powszechne, bezpośrednie i tajne od 2001 roku- nowa ordynacja wyborcza.
-wybory w 40 okręgach w każdy okręgu inni kandydaci,
-powszechne, bezpośrednie, tajne,
-brak jest równości i proporcjonalności wyborów
-art. 192 mówi o ilościach mandatów wyborczych min. 3, max.13- sejm
-różna ilość mandatów zależna jest od ilości mieszkańców od 2 do 4 mandatów do senatu
-tajne głosowanie zapewniane każdemu z nas pełnej swobody w zakresie dokonania wyboru,
-brak przymiotnika że są równe,
-sposoby dzielenia mandatów, większość względna , bezwzględna ,proporcjonalność.
ZASADA DZIELENIA MANDATÓW
ZASADA WIĘKSZOŚCI WZGLĘDNEJ wybory do senatu. Wybrany jest ten kto dostał najwięcej głosów, jeśli jest wybieranych więcej senatorów to zostaje wybrany ten który dostał największą ilość głosów. Kandydatów zgłaszają partie Polit.
Wybory większościowe są jedno mandatowe
ZASADA BEZWZGLĘDNOŚCI
Kandydat musi uzyskać ponad 50% liczby głosów. Wybory prezydenta, burmistrza, komunalne opierają się na zasadzie bezwzględności. Jeśli kandydatów jest 2 to żaden z kandydatów nie uzyska 50% głosów, wtedy musi odbyć się II tura wyborów, takie głosowanie odbywają się po 2 tygodniach od pierwszych wyborach.
ZASADA PROPORCJONALNOŚCI
Główną ideą jest umożliwienie uzyskania mandatów także przez organizacje słabsze, działa na korzyść partii słabszych. Aby wprowadzić zasadę proporcjonalności muszą być spełnione:
-okręgi wyborcze do sejmu muszą być wieloetapowe od 7 do 19 mandatów, czym więcej mandatów w okręgach tym więcej partii może zgłaszać swoich kandydatów i tym więcej niż 1 lista może zaistnieć. Bilans proporcjonalności jest nie korzystny. Od 1991 wybory do sejmu są proporcjonalne. Obecnie wprowadzono progi wyborcze, kolejne wybory odbyły się w 1993.
Progi wyborcze- to minimum % w skali kraju uzyskanie którego oznacza że dana partia musi wejść do sejmu. Są to progi 5% dla list jedno partyjnych i 8% dla list koalicyjnych
ZASADA RÓWNOŚCI WYBORÓW
- zasada formalna
- zasada materialna
- zasada szans
Zasada formalna każdemu wyborcy przysługuje jeden głos w wyborach, głosuje tyko raz. Możemy głosować na terenie naszego obwodu na podstawie spisów wyborców, jeśli nie ma go na liście to komisja go dopisuje na podstawie dowodu osobistego.
Zasada materialna (do Sejmu) chodzi o to że siła każdego wyborcy jest taka sama bez względu na to gdzie głos został oddany.
TAJNE GŁOSOWANIE
Ma ono na celu zapewnienie pełnej swobody w zakresie dokonywanego wyboru. W lokalu muszą być kabiny do głosowania, nie można publicznie ogłaszać na kogo głosuje się bo to jest agitacja , ale można wejść w kilka osób do kabiny. Same karty też gwarantują tajność, karty są identyczne, nie oddaje się ich komisji tylko wrzucane są do urny co gwarantuje pełną tajemnicę. Można odpowiadać na pytania pewnych instytucji które zbierają informację, prowadzą badania opinii na podstawie których przewidywany jest wynik wyborów.
KOMPETENCJE SENATU
Przede wszystkim to funkcja ustrojodawcza parlamentu, usprawnienia w zakresie ustawodawstwa zwykłego:
-występowanie z inicjatywą ustawodawczą,
-prawo rozpatrywania każdej uchwalonej przez sejm ustawy i może ją przyjąć, zgłosić do niej poprawki ( nie proponuje zmian) lub je odrzucić,
-senat bierze udział w rozpatrywaniu ustawy budżetowej i w tym przypadku może podjąć decyzję o przyjęciu lub wprowadzeniu poprawek,
-wyraża zgodę na zarządzanie przez prezydenta referendum w szczególnie ważnych dla państwa sprawach co jest czynnikiem kontrolującym prezydenta w tym zakresie i gdy trzeba potrzeba powstrzymanie go przed jej nadużyciem,
-zgoda na powołanie przez sejm Prezesa NIK i Rzecznika Praw Obywatelskich,
-powołanie 2 członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
-zgoda na ratyfikację umów międzynarodowych (zgody udziela parlament w formie ustawy a więc również senat).
ORGANIZACJA WEWNĘTRZNA SEJMU I SENATU
Każda izba parlamentu zwłaszcza iż członków jest kilku set musi stworzyć organy kierownicze i pomocnicze. Kwestie te regulowane są w konstytucji art.110 (ogólnikowy) i akt normatywny dodatkowy regulaminu sejmu (szczegółowy), senatu są uchwałami czyli aktami niższą rangą zawierają one regulamin który określa np. czas przemówienia, kompetencje, jak przeprowadzać głosowanie i inne szczegółowe przepisy, nie mogą to być ustawy bo naruszałyby to autonomię wewnętrzną jednej i drugiej izby- są to kwestie wewnętrzne a nie ogólne państwa.
DWIE GRUPY ORGANÓW
1. KIEROWNICZE
-marszałek ; -prezydium sejmu
2. POMOCNICZE
-komisje sejmowe ; -konwent seniorów
Marszałek wybierany na pierwszym posiedzeniu kadencji większością absolutną, jest nim przedstawiciel partii która wygrała i ma najwięcej mandatów. Wybierany na czas nieokreślony (na okres kadencji) ale sejm może odwołać marszałka, ale najczęściej rezygnacja (a sejm tylko zatwierdza, bezwzględną większością przy odwołaniu i powoływaniu). Jest to jednoosobowy kierowniczy, wewnętrzny organ sejmu, stoi na straży praw i godności sejmu, reprezentuje go, przewodniczy obradom, kieruje Prezydium Sejmu, zwołuje Konwent Seniorów i przewodniczy jego obradom, sprawuje pieczę nad spokojem i porządkiem w sejmie.
Najważniejsze zadania marszałka to: ustalanie porządku obrad, nad czym izba będzie obradować. W pierwszej kolejności powinny być rozpatrywane projekty rządowe (ścisła współpraca między rządem a parlamentem)
Marszałek senior to stanowisko tymczasowe, organ ten funkcjonuje bardzo krótko w pierwszej części pierwszego posiedzenia jest nim jeden z najstarszych wiekiem posłów.
FORMA UCHWAŁY zapewnia w najlepszy sposób autonomię wewnętrzną.
1. Pierwszym punktem jest złożenie ślubowania na ręce marszałka seniora wobec izby, jeśli poseł nie złoży ślubowania traci mandat. Marszałek senior mianuje tymczasowych sekretarzy, sporządza protokół osób które były obecne, jeśli ktoś jest nie obecny to ślubuje na następnym posiedzeniu.
2. Wybór marszałka sejmu- z chwilą kiedy zostaje wybrany marszałek sejmu urząd marszałka seniora przestaje istnieć.
3. Wybór wicemarszałków (są wybierani przed pierwszym posiedzeniem)z pośród najważniejszych klubów od 3 do 5, wybierani na czas nieokreślony, również mogą być zmiany w miejsce marszałka nie musi być wybierany następny. Wice marszałkowie nie są organami wewnętrznymi, są zastępcami marszałka , nie posiadają własnych kompetencji.
PREZYDIUM SEJMU I SENATU
Organ kolegialny w skład wchodzi: marszałek i wicemarszałkowie (regulują właściwości prezydium i marszałka żeby nie wchodzili sobie w drogę).
KONWENT SENIORÓW jest organem doradczym i opiniodawczym dla marszałka (np. sprawy personalne). Komitet jest platformą współpracującą między izbami.
Konwent Seniorów jest Organem kolegialnym, jego skład jest szerszy:
-marszałek
-wszyscy wicemarszałkowie
-po jednym przedstawicielu ze wszystkich klubów poselskich danej kadencji.
KLUBY POSELSKIE
Nie są organami sejmu to organizacje polityczne posłów, a mianowicie do klubów należą wszyscy posłowie z listy tej samej partii politycznej. Regulamin przewiduje min,15 posłów by utworzyć klub. W przypadku senatu klub mogą utworzyć senatorowie którzy mają 7 mandatów.
KOŁA POSELSKIE
Według przynależności partyjnej może być utworzona już przez 3 posłów, umożliwia współdziałanie w sejmie i senacie uzgadniając wspólne działania (za i przeciw) o tym decyduje się na posiedzeniach klubu, czy dyscyplina partyjna czy wolne głosowania. Można złamać dyscyplinę partyjną.
KOMISJE (SEJM 28, SENAT 14) są to organy danej izby o charakterze doradczym i opiniodawczym w skład której wchodzą członkowie tej komisji. Mogą być zapraszane osoby, eksperci z poza ich składu i komisje mogą zasięgać opinii. Uczestniczą w posiedzeniach ale nie mogą głosować. Mogą być również tworzone podkomisje. Komisje sejmowe mogą sprawować kontrolę nad działalnością rządu, chodzi głównie o komisje resortowe.
Komisje dzielimy na:
1. stałe (28,14) na okres kadencji
2. nadzwyczajne (nie stałe).
Komisje stałe skład osobowy może ulec zmianie ale komisja musi istnieć, regulamin określa nazwy tych komisji i zakres zadań, np. komisja spraw zagranicznych, zdrowia.
Stałe komisje dzielimy
-resortowe- nazwa identyczna z resortem, jej zakres działań identyczny z resortem. Komisje współpracują z resortem, taka komisja sprawuje kontrolę. Minister i jego resort podlega komisji. Komisja nie może wydawać wiążących decyzji jest organem opiniodawczym. Wynik komisje przedstawiają sejmowi.
- problemowe nie mają odpowiedników e resortach. Rozstrzygają sprawy w pracy, jednej czy drugiej izby:
- komisja regulaminowa i spraw poselskich,
- komisja regulaminowa i spraw senatorskich.
Właściwości:
- organizatorskie
- uchylenia immunitetu
- komisja odpowiedzialności konstytucyjnej; istnieją tylko w sejmie, nie ma ich w senacie, trafiają do niej wnioski o oskarżenie niezgodności z konstytucją
- komisje etyki poselskiej
Komisje nadzwyczajne (nie stałe) gdy istnieje sprawa nie należąca do żadnej komisji stałej. Przykłady takich komisji
- komisja konstytucyjna (wniosek o zmianę konstytucji)
- komisja Zgromadzenia Narodowego
Obecnie nie ma w sejmie komisji Konstytucyjnej. Często zdarza się że do sejmu wpływa projekt ustawy który nie jest związany z żadną komisją stałą, resortem, np. dotyczy prawa wyborczego. Komisje specjalne dla rozpatrzenia konkretnych projektów ustaw.
Komisje śledcze ( są to komisje nadzwyczajne), bardzo szczególne. Zadaniem przeprowadzenia śledztwa. Tryb funkcjonowania takiej komisji określona w ustawie nie jest stosowana procedura parlamentarna tylko procedura prawa karnego. Komisja śledcza jest organem opiniodawczym, zgłasza sprawdzenie sejmowi, a nie stanowi wyroku. Sejm może powołać komisję śledczą.
Sekretarze sejmu i senatu to osoby które służą pomocą marszałkowi. Na początku marszałek powołuje 20,a z pośród nich wybiera 2 na początku każdego posiedzenia posłów, senatorów, którzy:
Sporządzają z każdego posiedzenia protokół, nie posiadają kompetencji.
IMMUNITET POSELSKI I SENATORSKI
– immunitet parlamentarny – oznacza wyjątek od czegoś, często określany jest jako przywilej. Ten kto posiada go nie podlega ogólnej regulacji prawnej.
Immunitety:
-osobowe
-rzeczowe - bagaż dyplomatyczny ( nie jest sprawdzany);-siedziby placówek dyplomatycznych wyjęte są z pod działania prawa miejscowego; eksterytorialność, inne np. sędziowski, prokuratorski, adwokacki; dyplomaci, rzecznik praw obywatelskich, praw dziecka, spraw dewizowych.
Istnieją tak naprawdę 3 immunitety:
-immunitet materialny
-immunitet formalny
-immunitet nietykalności posła i senatora
Immunitet materialny poseł nie ponosi żadnej odpowiedzialności ( bezkarność za swoją działalność w sejmie i w komisjach) gwarantują pełną swobodę wykonywania mandatu to że podporządkowuje się dyscyplinarnie partii to jego sprawa, jeśli nie zgadza się ze swoją partią może głosować przeciw. Obejmuje swym działaniem wszystkie czynności posła związane z wykonywaniem przez niego mandatu posła. Ma charakter absolutny, czyli rozpoczyna się z chwilą uzyskania mandatu i trwa aż do śmierci.
Immunitet materialny jest bezwzględny-
Poseł nie może się go zrzec, rzec może się tyko formalnego. Bezwzględny z punktu widzenia czasowego dożywotnio. Jeśli poseł się źle zachowuje odpowiada przed sejmem odpowiedzialnością dyscyplinarną. W przypadku naruszenia praw osób trzecich poseł może być pociągnięty do odpowiedzialności za zgodą sejmu. Obowiązuje do końca życia, egzekwowanie wyklucza jakiekolwiek odpowiedzialność
Immunitet formalny ma największe znaczenie. Zasadnicza różnica z porównaniem immunitetu materialnego. Immunitet formalny ma charakter proceduralny, dotyczy odpowiedzialności senatorów do ich czynów, przestępstw. Konstytucja wprowadziła istotnie zmiany dotyczące zrzeczenia się immunitetu tylko formalnego( opow. Karna za popełnienie czynu).
Immunitet formalny obejmuje:
-wszystkie odpowiedzialności karno- sądowe karane przez sądy, wykroczenia, skarbowe i karno- mandatowe;
-nie obejmuje innych odpowiedzialności prawa cywilnego. Prawa rodzinnego, opiekuńczego;
Obowiązuje od dnia ogłoszenia wyborów do dnia wygaśnięcia mandatu.
Poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody sejmu
NIETYKALNOŚĆ POSELSKA
Poseł lub Senator nie mogą być zatrzymani lub aresztowani ani przez chwilę, lecz może być to uchylone – może być aresztowany ale za zgodą Sejmu. W razie schwytania na „gorącym uczynku” może być on zatrzymany w trybie natychmiastowym, trzeba wówczas powiadomić o tym jak najszybciej Marszałka Sejmu.
NIETYKALNOŚĆ OSOBISTA
Obywatela można aresztować, zatrzymać na 48 godzin, jeśli nie zostaną postawione mu zarzuty muszą go zwolnić.
Utrata mandatu poselskiego, senatorskiego przed ukończeniem kadencji (uchylenie) wygaśnięcie
-śmierć
-zrzeczenie się na piśmie na ręce marszałka
-równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu jest odmowa ślubowania poselskiego
Utrata mandatu przyczyny:
-utrata obywatelstwa
-pozbawienie praw wyborczych
-pozbawienie praw publicznych
-osoby skazane na jaki kol wiek wyrok
-niepołączalność mandatu poselskiego z innymi stanowiskami ( funkcja prezesa NIK…itp)
-zakaz prowadzenia działalności gospodarczej tylko takiej która nie osiąga korzyści z majątku państwa gdyż może być pociągnięty do odpowiedzialności i pozbawiony mandatu, odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu złożenie oświadczenia niezgodnego z prawdą, oświadczenia lustracyjnego
-nie może być zatrudniony w administracji rządowej- nie dotyczy Rady Ministrów.
KOMPETENCJE SEJMU I SENATU
-funkcja ustrojodawcza (uchwalanie konstytucji i dokonywanie zmian) sejm wraz z senatem tworzy Zgromadzenie Narodowe które za główne swoje zadania ma przygotowanie projektu konstytucji i uchwalenie go;
-funkcja ustawodawcza- najważniejsza funkcja którą Sejm i Senat realizują na co dzień , dlatego mówimy, że Sejm i Senat są organami władzy ustawodawczej (sejm i senat maja prawo głosu decydującego)
-funkcja kreacyjna (powoływanie innych naczelnych organów) dotyczy przede wszystkim kreacji Rady Ministrów, sposobu jej powołania, odwołania.
-funkcja kontrolna, do podstawowych zasad należą: konstytucyjna zasada parlamentarnej odpowiedzialności Rządu RP przed sejmem, składanie interpelacji i zapytań poselskich, powołanie przez sejm komisji do zbadania określonej sprawy, prawo oceny wykonania ustawy budżetowej oraz innych planów finansowych państwa, prawo stawiania przed Trybunałem Stanu najwyższych urzędników państwowych( z wyjątkiem prezydenta) w przypadku zawinionego przez nich naruszenia konstytucji, albo w zakresie swego urzędowania lub w związku z zajmowanym stanowiskiem;
-funkcja zewnętrzna (decydowanie o niektórych sprawach polityki zagranicznej)
-funkcja wewnętrzorganizacyjna Uprawnienia Sejmu dla siebie samego.
Od 1997 parlament tylko raz skorzystał z funkcji ustrojodawczej. Przy uchwalaniu ustawy biorą udział sejm i senat, ale nie tylko one biorą udział, między innymi także: ministrowie, obywatele, związki zawodowe, partie polityczne, prezydent, organizacje społeczne.
WYBORY PREZYDENTA
ZASADY:
Powszechności; równości; bezpośredniości; tajnego głosowania; większości bezwzględnej (50+1) ; wolnych wyborów
KADENCJA PREZYDENTA
Kadencja trwa 5 lat i liczy się od dnia złożenia przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego i kończy się po upływie 5 lat od złożenia przysięgi, funkcję tą można pełnić 2 razy.
Przedłużenie kadencji: Następuje w razie stanu nadzwyczajnego i trwa do 3 m-cy po skończeniu stanu nadzwyczajnego.
ZASTĘPSTWO PREZYDENTA
Zastępstwo przejściowe- następuje w sytuacji choroby, postawiony w stan oskarżenia przed trybunałem Stanu, od chwili przyjęcia uchwały przez Zgromadzenie Narodowe zawiesza się jego urzędowania. W czasie zawieszenia zastępuje go Marszałek Sejmu lub Senatu do czasu zakończenia postępowania, jeżeli TS orzeknie winę zastępstwo trwa do czasu wyboru nowego Prezydenta.
Przejęcie pełnienia przez Marszałka obowiązków Prezydenta następuje:
- z dniem ogłoszenia przez Prezydenta informacji, iż nie może on dalej sprawować swego urzędu
- gdy Prezydent nie może sam takiej informacji przekazać na wniosek Marszałka Sejmu Trybunał Konstytucyjny stwierdza przeszkodę w pełnieniu tej funkcji i powierza ją Marszałkowi Sejmu
Zastępstwo stałe – do czasu wyboru nowego Prezydenta, kiedy przedterminowo kończy się kadencja wg. Konstytucji, zastępstwo sprawuje Marszałek Sejmu w drugiej kolejności Senatu.
KOMPETENCJE PREZYDENTA
Są one podzielone na dwie grupy:
- akty wymagające kontrasygnaty
- uprawnienia osobiste prerogatywy
Uprawnienia Prezydenta:
1. uprawnienia związane z funkcjonowaniem Sejmu i Senatu
- zarządza wybory do Sejmu i Senatu
- zwołuje pierwsze posiedzenie sejmu i senatu
- skracanie kadencji Sejmu, mianuje Marszałka
- posiada inicjatywę ustawodawczą oraz prawo weta ustawodawczego
2. uprawnienia w stosunku do Rządu
- powołuje Premiera i na jego wniosek ministrów
-przyjmuje dymisje, odwołuje ministrów
- może zwołać Radę Gabinetową
3. uprawnienia związane ze zwierzchnictwem nad Siłami Zbrojnymi.
- jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych
- na wypadek wojny mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych
- jeśli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie o stanie wojny decyduje Prezydent
4. uprawnienia w zakresie stosunków zewnętrznych
- ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
- mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych
- Przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw
5. inne uprawnienia: prawo łaski, obsadzanie urzędów, nadawanie orderów, mianowanie profesorów szkół wyższych.
TRYB UCHWALENIA USTAW
1) Przygotowanie projektu ustawy
Każdy może przygotować ustawę, opracowane projekty muszą mieć formę przepisu prawnego. Projekty przygotowują organizacje samorządowe, ministrowie itp. Aby projekt mógł być przedstawiony musi spełniać odpowiednie warunki.
2) Inicjatywy ustawodawcze
- posłowie posiadają inicjatywę ustawodawczą
- inicjatywa poselska to grupa 15 posłów
- są to projekty zgłaszane przez komisje sejmowe (nieważne ile jest w nich posłów) natomiast podpisuje je przewodniczący
- inicjatywa przysługuje także Senatowi w formie uchwały Senatu
- inicjatywa przysługuje również prezydentowi- jest to inicjatywa jednoosobowa
- Rada Ministrów jest to tzw. inicjatywa kolegialna
- inicjatywa obywatelska
INICJATYWA USTAWODAWCZA
Podmioty do jej wysunięcia to posłowie, Senat, Prezydent RP, Rada Ministrów. Wykonaniem inicjatywy ustawodawczej jest oficjalne złożenie przez uprawniony organ państwa gotowego projektu w formie pisemnej do tzw. „laski marszałkowskiej”. Projekt powinien zaw. szczegółowe uzasadnienie wyjaśniające cel i potrzebę wydania ustawy, wskazywać źródła finansowania- jeśli projekt powoduje obciążenia budżetu państwa, przewidywać skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne oraz przedstawić założenia projektów aktów wykonawczych. Drukowanie i doręczenie projektu posłom zarządza Marszałek Sejmu.
3) Prace w Sejmie nad projektem ustawy
art. stanowi, że Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach.
PIERWSZE CZYTANIE
Jest to ogólna prezentacja i dyskusja nad projektem; po pierwszym czytaniu projekt kierowany jest do Komisji Sejmowej.
Wyróżniamy dwie formy pierwszego czytania:
- Plenarne pierwsze czytanie
- Komisyjne czytanie projektu ustawy (dotyczy kodeksów)
Formy obiera i decyduje o niej Marszałek Sejmu. Po każdym 1-ym czytaniu projekty trafiają do Komisji Resortowych - sprawy merytoryczne.
Jest możliwość odrzucenia projektu w 1-ym czytaniu, tę decyzję może podjąć tylko Sejm. Komisja takiego uprawnienia nie posiada. Komisje zgłaszają poprawki i uwagi- szczegółowo rozpatrują ustawę. Ważną rolę przy uchwalaniu ustaw odgrywa Komisja Ustawodawcza która ma charakter opiniodawczy.
DRUGIE CZYTANIE
Zawiera dyskusje szczegółów oraz inni posłowie mogą zgłaszać poprawki. Po 2-im czytaniu projekt również może być zgłoszony do opinii czy te poprawki można przyjąć czy odrzucić.
TRZECIE CZYTANIE
Odbywa się po zakończeniu 2-go, jeżeli projekt został skierowany do Komisji to 3-cie czytanie rozpoczyna się od sprawozdania z poprawek a potem rozpoczyna się głosowanie.
GŁOSOWANIE ODBYWA SIĘ W TRZECH KOLEJNOŚCIACH
I Głosowanie – polega na odrzuceniu całkowitym projektu
II Głosowanie – jest nad poszczególnymi poprawkami, głosuje się na każdą poprawkę oddzielnie, jednak jest zawsze mniej głosowań niż poprawek ponieważ Sejm rozstrzyga o przyjęciu lub odrzuceniu poprawek
III Głosowanie – jest ostateczne nad uchwaleniem ustawy
SPOSÓB GŁOSOWANIA (art.120)
1. Musi wziąć udział w głosowaniu określona minimalna ilość posłów (tzw. Qwar) co najmniej połowa- czyli 230 posłów
2. Sejm uchwala ustawę zwykłą większością głosów - musi być głosów „za” o 1 więcej niż „przeciw” w obecności co najmniej połowy liczby posłów, chyba, że konstytucja akurat przewiduje inną liczbę
3. Większość kwalifikowana
- większość bezwzględna (połowa+1) głosów „za” musi być więcej niż „przeciw” i „ wstrzymuje się” , np. art.121 dotyczy głosowań nad poprawkami Senatu- Sejm może odrzucić poprawkę bezwzględną ilością głosów.
- art. 235 głosowanie nad ustawą o zmianie konstytucji: SEJM- 2/3 głosów z połowy ustawowej liczby posłów; SENAT bezwzględna większość głosów
- Votum Nieufności dla Rządu i Ministra (art.158) SEJM ustanawia większością ustawową liczby głosów czyli 231 z 460
4) Prace w Senacie
Każda ustawa uchwalona przez Sejm przekazywana jest do Senatu, Senat powinien podjąć decyzję o odrzuceniu bądź przyjęciu ustawy w ciągu 30 dni, jeżeli Senat w tym czasie nie podejmie żadnej decyzji ustawę uważa się za przyjętą.
Senat może podjąć 3 możliwe decyzje:
- może przyjąć,
- może odrzucić lub zgłosić do poprawki,
- może uchwalić
5) Skierowanie ustawy do PREZYDENTA (art. 122)
Każda ustawa przyjęta przez Sejm i Senat kierowana jest do Prezydenta. Prezydent ma 21 dni od dnia otrzymania ustawy na podjęcie decyzji. Jeżeli Prezydent nie utrzyma tego terminu i nie podpisze ustawy to ustawa nie wejdzie w życie, więc trzeba zwołać Zgromadzenie Narodowe i postawić Prezydenta w stan oskarżenia, wówczas ustawę może podpisać Marszałek Sejmu i ustawa może wejść w życie.
Prezydent może podjąć 3 decyzje:
1.Prezydent podpisuje ustawę
2. Prezydent może ustawę zawetować- prezydent musi z umotywowanym wnioskiem przedstawić do Sejmu prośbę o ponowne rozpatrzenie ustawy następnie odbywa się głosowanie nad ponownym przyjęciem ustawy większością 3/5 głosów- jest to większość absolutna
3. Prezydent może skierować wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją.
Skutki prawne orzeczenia Trybunału:
1) Trybunał może stwierdzić, że ustawa jest zgodna z konstytucją co oznacza odrzucenie veta prezydenta
2) Trybunał może stwierdzić, że ustawa jest sprzeczna z konstytucją (art. 122 punkt 4)
- Prezydent odmawia podpisania ustawy którą Trybunał uznał za sprzeczną z konstytucją (do 97 była to jedyna możliwość)
- Prezydent ustawę podpisze pod warunkiem, że w ustawie nie zgadza się 1 artykuł który można z ustawy wykreślić bądź zmienić
- sprzeczność musi dotyczyć niektórych art. jednego bądź dwóch, eto dotyczy całej ustawy, a wniosek do Trybunału artykułu.
- jeżeli artykuł jest nierozerwalnie związany z ustawą i nie zgadza się z konstytucją Prezydent nie może podpisać ustawy
- jeżeli artykuł nie dotyczy ściśle ustawy Prezydent zgłasza ustawę do poprawki artykułu do Sejmu. Ustawa wchodzi w życie w ciągu 14 dni od jej podpisania.
Wycofanie projektu z ustawy
- wnioskodawca może wycofać projekt (art.119 p 4) ustawy w toku do czasu zakończenia 2-go czytania
- wycofanie projektów poselskich- poszczególni posłowie mogą wycofać poparcie dla projektu
- jeśli liczba głosów spadnie poniżej 15 to projekt upadnie.
Skrócone postępowanie ustawodawcze
Pilne projekty ustaw- art.123 stanowi że RM może określić projekt jako PILNY. Można przystąpić do drugiego czytania bez odsyłania do komisji sejmowej. Tylko Rada Ministrów może zarządzić skrócenia ustawy, nie wszystkie ustawy można poddać pilnej procedurze.
W trybie przyśpieszonym nie podlegają ustawy:
- podatkowe;
- dotyczące wyboru Prezydenta,
- Sejmu i Senatu;
- o Ustroju i Władz Publicznych
FUNKCJA KONTROLNA SEJMU I SENATU
Czyli powoływanie innych organów państwowych. Do niektórych organów funkcje kreacyjne posiada tylko Sejm.
Organy powoływane tylko przez Sejm
Uchwała Sejmu jest uchwałą ostateczną i nie podlega rozpatrzeniu przez Senat i inny organ. Dotyczy to:
- powoływania członków Trybunału Konstytucyjnego na 9 letnią kadencję
- wybiera członków Trybunału Stanu na okres swojej kadencji (również wtedy gdy kadencja Sejmu jest skrócona do czasu wyboru Sejmu i innego składu TS). Sejm wybiera członków TS z wyjątkiem przewodniczącego. Sejm wybiera 2 zastępców przewodniczącego i 16 członków TS. Przewodniczącego wybiera Prezydent (nie Sejm) na 6 letnią kadencję. Przewodniczący- czyli Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.
- Sejm wybiera Prezesa Narodowego Banku Polskiego na wniosek Prezydenta na 6 letnią kadencję.
Organy powołują obydwie izby:
W wyborze biorą udział obydwie izby czyli Sejm za zgodą Senatu (ostatnie słowo należy do Senatu) Jeśli Senat się nie zgodzi na wybór Sejmu- Sejm musi wybrać następnego kandydata
Obydwie izby wybierają przedstawicieli:
- Prezes NIK na okres 6 letniej kadencji
- Rzecznik Praw Obywatelskich- na 4 lata
- Nie mogą być odwołani.
Na podstawie poszczególnych ustaw procedura dotyczy również:
- Rzecznik Praw Dziecka (ust. Z 2000 r) – 4 lata
- Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobistych (art. 81) okres kadencji 4 lata
- Mogą być odwołani jeżeli sprzeniewierzyli się ślubowaniu.
- Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – może być odwołany.
Organy powołują obydwie izby i Prezydent:
W powoływaniu organów bierze udział Sejm, Senat i Prezydent. Te organy to:
- Krajowa Rada Sądownictwa- 4 letnia kadencja
- Sejm wybiera 4 członków
- Rada Polityki Pieniężnej- organ wew. NBP
- sposób powoływania, przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej jest prezes NBP a w skład wchodzi 9 członków wybieranych po trzech przez Sejm, Senat i Prezydenta (członkowie wybierani są poza Rządem)
- KRRiT- organ działa na straży wolności słowa w mediach publicznych i nie publicznych.
- po zmianach w 2005 r jest to skład 5 osobowy, obecnie Sejm i Prezydent wybierają po 2 członków, a Senat jednego; natomiast przewodniczącego wybiera KRRiT.
POWOŁYWANIE RADY MINISTRÓW- RZĄDU
Funkcja kreacyjna Sejmu. Są 3 etapy powoływania Rządu, ale nie zawsze wszystkie 3 muszą wystąpić. Głos decydujący ma Sejm.
I etap – Prezydent desygnuje Premiera i na jego wniosek pozostałych ministrów. Prezydent powołuje Prezesa RM wraz z pozostałymi członkami RM w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji nowo powołanej RM. Prezes RM w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta, przedstawia Sejmowi program działania RM z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala Bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
II etap – w razie nie powołania RM Sejm w ciągu 14 dni na swój wniosek wybiera Premiera (kandydatem jest zawsze członek koalicji rządzącej) i na wniosek Premiera ministrów. Dzieje się tak wtedy, gdy Prezydent nie powołał Premiera, kandydaturę , którego zgłosiła koalicja rządząca. Prezydent powołuje tak wybraną RM i odbiera przysięgę od jej członków.
III etap - jest jakby powieleniem I- go etapu, z tym, że wymagana jest tu przy głosowaniu nad wotum zaufania na przyszłość zwykła większość głosów.
FUNKCJA KONTROLNA SEJMU
Do podstawowych zasad składających się na funkcję kontrolną Sejmu należą:
- konstytucyjna zasada parlamentarnej odpowiedzialności Rządu przed Sejmem
- składanie interpelacji i zapytań poselskich
- indywidualne środki kontroli parlamentarnej Rządu i poszczególnych jego członków
-powołanie przez Sejm komisji do zbadania określonej sprawy
- prawo oceny wykonania ustawy budżetowej oraz innych planów finansowych państwa, a wyrazem oceny jest uchwała w przedmiocie absolutorium podjęta po wysłuchaniu opinii NIK
- prawo stawiania przed Trybunałem Stanu najwyższych urzędników państwowych (z wyjątkiem Prezydenta) w przypadku naruszenia konstytucji, albo ustawy w zakresie swego urzędowania lub w związku z zajmowanym stanowiskiem
- zgoda Sejmu na przedłużenie przez Prezydenta stanu wyjątkowego, na okres nie dłuższy niż 3 m- Ce, jeżeli trwa zagrożenie wewnętrznego bezpieczeństwa państwa, albo w razie klęski żywiołowej.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ POLITYCZNA
Jest to kontrolna sprawowania nad kierunkiem polityki sprawowanej przez Rząd. Konsekwencją kontroli, jeśli wyniki są negatywne może być odsunięcie ze stanowiska (odwołanie). Odpowiedzialność polityczna może mieć dwojaki charakter:
Odpowiedzialność solidarna- ma miejsce gdy Sejm czyni to wobec całej Rady Ministrów
Odpowiedzialność indywidualna- jest stosowana wobec poszczególnych ministrów, a nie wobec poszczególnych członków Rządu.

WOTUM ZAUFANIA
Sejm uchwala w związku z powoływaniem Rządu (expose) jeżeli rząd jest tworzony przez partię większościową to i tak uzyska wotum.1-szy etap powoływania rządu- 1-sze wotum zaufania -większość bezwzględna ; 2-gi etap- 2-gie Wotum zaufania- większość zwykła. Pierwsze wotum zaufania jest udzielane na przyszłość. Trzecia forma W.Z jest udzielana w trakcie działalności rządu, jak rząd jest już powołany i działa już jakiś czas (jest to rozliczenie za dotychczasową pracę). Wotum zaufania Sejm udziela na wniosek Premiera( i tylko Premiera). Głosowanie następuje zwykłą większością głosów z połowy ustawowej liczby posłów. 1-szy i 2-gie wotum ma charakter obligatoryjny, 3-cie wotum ma charakter fakultatywny. Nie uzyskanie Wotum zaufania rodzi dymisje rządu. Jeżeli byłby to rząd mniejszościowy to każdy wniosek mógłby kończyć się dymisją. Wotum zaufania nigdy nie jest udzielane z inicjatywy Sejmu. Wotum ma zawsze charakter solidarny dlatego że jest udzielane całemu rządowi- nie ma indywidualnego wotum zaufania.

WOTUM NIEUFNOŚCI
Środek kontroli sterowany przez Sejm w związku z dokonywaniem z dotychczasowej działalności. Wotum nieufności oznacza, że sejm źle ocenia dotychczasową działalność rządu- więc rząd musi odejść. Wotum zaufania jest udzielana przez większość rządzącą
Wotum nieufności jest udzielane przez opozycję

Rodzaje wotum nieufności:
1.Solidarne W.N – dla całego rządu
2. Indywidualne W.N – dla poszczególnych ministrów
ZWYKŁE WOTUM NIEUFNOŚCI
Jest to uchwała Sejmu wyrażająca dezaprobatę dla działania rządu- jest to zwykła większość głosów. W konsekwencji Rząd musi poddać się do dymisji która jest składana Prezydentowi. Prezydent musi tę decyzję podpisać i trzeba powołać nowy Rząd.

KONSTRUKTYWNE WOTUM NIEUFNOŚCI
Polega na jednoczesnym obaleniu dotychczasowego rządu wraz z wyborem nowego Premiera (musi być to dokonane w jednej uchwale). Wniosek musi być podwójny –uchwalenie wotum nieufności dla Rządu i uchwalenie nowego Premiera – jest tylko jedno głosowanie. Utrudnienie dla konstruktywnego wotum nieufności: konstytucja stanowi, że wybór nowego Premiera może nastąpić kwalifikowaną większością głosów- większość absolutna czyli 231 głosów. Wotum konstruktywne pojawiło się w 92 r. a w 95 zostało raz wykorzystane.

INDYWIDUALNE WOTUM NIEUFNOŚCI
Sejm może wyrazić ministrowi wotum nieufności. Sejm uchwala wotum absolutną większością głosów. Skutki polegają na tym, że minister musi poddać się do dymisji a prezydent musi go odwołać . uchwalenie indywidualne wotum nieufności jest składane na wniosek 69 posłów- jest to zwykłe W.N dlatego, że Sejm nie wybiera nowego ministra, Prezydent mianuje nowego ministra na wniosek Premiera.

ABSOLUTORIUM
Jest udzielane przez Sejm rządowi za wykonanie ustawy budżetowej za rok ubiegły. Jest to rozliczenie za budżet roku poprzedniego. Absolutorium występuje w samorządach terytorialnych, udziela go organ uchwałodawczy w stosunku do organu wykonawczego. Sposób i skutki udzielania absolutorium Sądowego- roz.10 art.226. : W ciągu 5 m-cy od zakończenia roku budżetowego Rząd przedkłada Sejmowi sprawozdanie budżetowe. Sejm ma trzy miesięczny termin na rozpatrzenie sprawozdania i udzielenie uchwały absolutorium, bądź jego nieudzielanie. Absolutorium jest zazwyczaj udzielane zwykłą większością głosów (Sejm zawsze tego absolutorium udziela).

ZGROMADZENIE NARODOWE
To Sejm i Senat gdy pracują razem na wspólnym posiedzeniu. Obrady Z.N zwołuje marszałek Sejmu w drodze postanowienia. Przewodniczącym Z.N jest Marszałek Sejmu, a zastępcą jest Marszałek Senatu. Podczas posiedzenia Z. N SA sobie równi (brak rozróżnienia na posłów i senatorów).
Kompetencje Zgromadzenia Narodowego:
- przyjęcia przysięgi prezydenckiej
- uznanie trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania rządu ze względu na stan zdrowia (gł.2/3 ustawowej liczby parlamentarzystów)
- postawienie prezydenta RP w stan oskarżenia przed Tryb. Stanu ( wniosek 140 członków zgromadzenia podej. Uchwałę 2/3 głosów).
- wysłuchania orędzia prezydenta RP skierowanego do Z.N bez możliwości debaty.
KOMPETENCJE RADY MINISTRÓW
Art.146 ust.4 wylicza jedynie najważniejsze kompetencje:
Zapewnia wykonywanie ustaw, kieruje administracją rządową, wydaje rozporządzenia, koordynuje i kontroluje prace organów admin. rządowej, chroni interesy Skarbu Państwa, uchwala projekt budżetu i kieruje jego wykonaniem, zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne, sprawuje ogólne kierownictwo w stosunkach innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi, zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe, określa organizację i tryb swojej pracy
DYMISJA RADY MINISTRÓW
Dymisja Rady Ministrów (Rządu) morze być:
1) Fakultatywna - dobrowolna decyzja Premiera o dymisji (na ręce Prezydenta) – tym samym dotyczy to Rządu.
2) Obligatoryjna- Rząd podaje się do dymisji pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu (nowy Sejm- nowa Koalicja Rządząca –nowy Premier i Rząd) jeśli sejm uchwali wotum nieufności dla Premiera i Rządu –muszą poddać się do dymisji, w razie gdy sejm nie udzieli nowo wybranemu Rządowi wotum zaufania następuje Rekonstrukcja Rządu.
KARY WYMIERZANE PRZEZ TRYBUNAŁ STANU
Są trzy rodzaje kar:
1.utrata praw wyborczych
2. zakaz zajmowania stanowisk w najważniejszych organach władzy
3. utrata orderów i odznaczeń
Przed TS odpowiedzialność ponoszą posłowie i senatorowie za złamanie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej z osiągnięciem korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego i zakaz nabywania tego majątku.
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
Stoi na straży przestrzegania konstytucji. Składa się z 15 sędziów wybieranych przez Sejm na 9-letnią kadencję. Członkiem T.K można być tylko raz. Sędzia trybunału może być osoba posiadająca kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego Stanu Najwyższego lub NSA. Osoba wybrana na sędziego TK składa przed Prezydentem ślubowanie. Sędziowie TK są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji.
Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego
T. K ustanowiono nowela konstytucyjną z 1982 r., a powołano do życia ustawa z 29.04.1985 r. T.K orzeka w sprawach: 1)Zgodności ustaw i umów międzynarodowych z konst.
2)Zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie.
3)Zgodności przepisów prawa, wydanych przez centralne org. państwowe z konstytucją, ratyfikowanymi ustawami.
4)Zgodności z konstytucją celów lub działalności partii politycznych.
5) Skargi konstytucyjnej
6)Rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa.
ORGANY WŁADZY WYKONAWCZEJ
Dwuczłonowa władza wykonawcza, rząd i rada ministrów jest głównym organem wykonawczym z premierem na czele, a nie prezydentem.
Weto prezydenta
Podpisanie umowy przez prezydenta RP. Marszałek sejmu przedstawia prezydentowi przyjęto uprzednio przez sejm i senat ustawę. Prezydent może odmówić podpisania ustawy i zwrócić się w ciągu 30 dni z uzasadnieniem wniosku do sejmu o jej ponowne rozpatrzenie jest to ustawodawcze weto zawieszające. Sejm może to weto przełamać większością głosów i wtedy prezydent musi podpisać ustawę w ciągu 7 dni oraz zarządzić jej ogłoszenie w Dz. U.RP. jednak prezydent ma jeszcze prawo do wystąpienia do T.K. z wnioskiem o stwierdzenie zgodności z ustawy z konst. Z tego uprawnienia może skorzystać , nie korzystając uprzednio z weta zawiesz. Jeżeli T.K. orzeknie, że ustawa nie narusza konst. wtedy prezydent musi bezwzględnie podpisać taką ustawe i wydać zarządzenie ogłoszenia jej w Dzienniku Ustaw RP.
Rada Ministrów (Rząd)
R.M w świetle Konstyt. jest naczelnym organem władzy wykonawczej, prowadzącym politykę wew. i zagraniczna państwa, spełniającym złożone zadania o charakterze politycznym, kierującym, koordynującym i kontrolującym działania całej administracji rządowej, funkcjonującym pod kontrolą Sejmu i przed Sejmem ponoszącym odpowiedzialność. Jest ważnym elementem aparatu władzy państwowej, ogniwem sys. politycznego państwa.
Najwyższa Izba Kontroli (NIK), w Polsce organ kontroli państw. podległy sejmowi; kontroluje realizację ustaw i in. aktów prawnych w zakresie działalności gosp., finansowej i organizacyjno-adm. organów administracji rządowej, Nar. Banku Pol., państw. osób prawnych pod względem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności; corocznie przedkłada sejmowi analizę wykonania budżetu państwa, opinię w przedmiocie udzielenia absolutorium rządowi.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Stoi na straży praw i wolności obywateli. Rzecznikiem może być obywatel polski wyróżniający się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym oraz wysokim autorytetem ze względu na swoje walory moralne i wrażliwość społeczną. Powołuje go Sejm za zgodą Senatu na wniosek Marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów. Kadencja trwa 4 lata, nie może być więcej niż 2 lata ta sama osoba.
Skrócenie Sejmu i Senatu
Kadencja Sejmu może być skrócona gdy:
- sam Sejm w drodze własnej uchwały może się rozwiązać głosami 2/3 z 460. w takiej sytuacji dochodzi automatycznie do rozwiązania Senatu.
- Prezydent po zasięgnięciu opinii Marszałka Senatu i M. Sejmu może rozwiązać Sejm ( i Senat autom) w razie zaistnienia okoliczności, które wskazuje konstytucja np. gdy w ciągu 4 m-cy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona prezydentowi do podpisania, Prezydent może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie Sejmu (i Senatu aut) z art. 225.
- z art. 155 Prezydent musi skrócić kadencje sejmu (senatu) gdy żadne z 3 etapów powoływania Rządu nie da rozwiązania, czyli gdy Rząd nie zostanie powołany lub tez gdy nowo wybrana R.M w ciągu 14 dni od jej powołania nie uzyska Wotum Zaufania.

moniqua

I.PILNE PROJEKTY USTAW
1)inicjatywa ustawodawcza
2)funkcja kreacyjna-4 grupy organów powoływanych przez sejm
procedura powoływania rządu
3)funkcja kontrolna
II.ODPOWIEDZIALNOŚĆ POLITYCZNA
-WOTUM ZAUFANIA-3 RODZ.(
-WOTUM NIEUFNOŚCI-dwojaki charakter
a)solidarne
*zwykłe
*zmodyfikowane
*konstruktywne
b)indywidualne
-ABSOLUTORIUM
III.PREZYDENT
-wybory
-kadencja(rozpoczęcie,zakończenie,skrócenie, zastępstwo,przedłużenie)
-kompetencje
-akty normatywne wydawane przez prezydenta
IV.REFERENDUM(rodzaje,zarządzanie)
V.KOMPETENCJE RADY MINISTRÓW(skład,dymisja, przyczyny dymisji,rekonstrukcja)
VI.TRYBUNAŁ STANU(kompetencje,zakres podmiotowy i przedmiotowy,procedury T.S)
VII.TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY(skład i powoływanie,kompetencje)
VIII.RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH
IX.NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI
X.KRRiT

anek690

Hej.
To są pytania z egzaminu zaliczeniowego jakie dał?