www.admwlodek.fora.pl

Ysera

1. Porównanie prawo krajowe a prawo międzynarodowe.

- tworzenie prawa międzynarodowego ( brak ustawodawcy) prawo międzynarodowe jest tworzone przez same państwa, które są jego podmiotami,
- brak zorganizowanego aparatu przymusu- każde państwo indywidualnie bądź wspólnie z innymi państwami może występować w niezbędnych przypadkach w obronie naruszonego prawa, stosując wobec państw naruszających prawo różne środki przymusu, dopuszczalne i uznane przez prawo międzynarodowe a)sankcje: psychologiczne, zorganizowane, niezorganizowane, korygujące, socjologiczne, środki odwetowe,
-brak obowiązkowego sądownictwa międzynarodowego- sądy międzynarodowe nie są wyposażone w kompetencję obowiązkową. Kompetencja ich musi zawsze opierać się na zgodzie państw,
- prawo międzynarodowe jest prawem wszystkie państwa uznają istnienie prawa międzynarodowego jako prawa i jego moc wiążąca.

2. Wymień źródła prawa międzynarodowego (główne i pomocnicze).

Źródła materialne - (wewnętrzne, realne, głębsze) wszystkie przyczyny wpływające na kształtowanie się prawa międzynarodowego oraz nadające mu moc obowiązującą. Tego rodzaju czynniki nie mają jednak charakteru prawnego. Ich klasyfikacji dokonuje się w zależności od przyjętego postrzegania systemu prawnego.
Źródła formalne (zewnętrzne, pozytywne) są wyrazem procesu, który doprowadził do powstania normy prawnej. Typowym źródłem formalnym prawa międzynarodowego jest umowa międzynarodowa. W odróżnieniu od umów prawa krajowego jest ona źródłem samodzielnym, a jej moc prawna wiąże się z zasadą pacta sunt servanda.
Drugim z kolei niekwestionowanym źródłem jest zwyczaj międzynarodowy.
Pozostałe źródła formalne:
- Orzecznictwo sądów międzynarodowych
- Doktryna
- Ustawodawstwo państw
- Akty jednostronne
- Notyfikacja
- Uznanie
- Protest
- Zrzeczenie się
- Uchwały organów organizacji międzynarodowych
- Ogólne zasady prawa międzynarodowego

3. Etapy zawierania umowy międzynarodowej (chodzi np. o negocjacje, podpisywanie, ratyfikacja).

- rokowania (negocjacje) w umowach bilateralnych przedstawiciele państw zainteresowanych wymieniają noty, natomiast przy umowach multilateralnych organizowane są zazwyczaj konferencje, na których decyzje podejmowane są przez głosowanie
- parafowanie tekst umowy został już ustalony i nie można w nim niczego zmieniać a parafa potwierdza autentyczność
- podpisanie przez złożenie podpisu charakteru prawnego nabierają tyle te umowy, które nie wymagają ratyfikacji lub zatwierdzenia.
- ratyfikacja zatwierdzenie umowy przez szefa państwa, przy czym w odniesieniu do ważniejszych umów wymagana jest zgoda parlamentu.
- wymiana lub złożenie dokumentów ratyfikacyjnych ratyfikacja wywołuje skutki prawne tylko wtedy, gdy zostaną powiadomieni o niej przedstawicieli drugiego państwa zainteresowanego. Powiadomienie takie w umowie bilateralnej odbywa się poprzez wymianę dokumentów. Dokumenty dotyczące ratyfikacji umowy multilateralnej są składane u depozytariusza, a jest z nim reguły państwo, na obszarze którego umowę podpisano.
- rejestracja art. 102 Karty NZ nakłada na państwa obowiązek rejestrowania umów w Sekretariacie ONZ. Umowy niezarejestrowane nie są jednak nieważne, a jedynie nie można się na nie powołać wobec jakiekolwiek organu ONZ.
- publikacja sprawy związane z publikacją umów są regulowane prawem wewnętrznym w każdym państwie.

4. Zastrzeżenia do umowy międzynarodowej.

Zastrzeżenie to jednostronne oświadczenie złożone na piśmie przez państwo przy podpisywaniu ratyfikacji, przyjęciu, zatwierdzeniu mocą którego państwo to zmierza do uchylenia lub modyfikacji skutków prawnych pewnych postanowień umowy, ich zastosowaniu do tego państwa. Zgodnie z obowiązująca zastrzeżenia są dopuszczalne w przypadku umów wielostronnych. Zastrzeżenia i sprzeciwy powinny być formułowane na piśmie.

5. Przyczyny nieważności umowy międzynarodowej.

Nieważność działa ze skutkiem wsteczny. Przyczyny nieważności:
- oczywiste pogwałcenie prawa wewnętrznego państwa
- przekroczenie ograniczenia upoważnienia do wyrażenia zgody państwa na wiązanie się umową międzynarodową
- błąd (dotyczy faktu lub sytuacji), która istniała w czasie zawierania umowy
- podstęp (kwalifikowana forma błędu)
- przekupstwo przedstawiciela państwa
- przymus wobec przedstawiciela państwa
- przymus wobec państwa w postaci groźby lub użycia sił
- sprzeczność z normą ius cogens
Ius cogens są to normy prawne o szczególnym znaczeniu istotnym dla społeczności narodowej. Nie mogą być uchylane żadną inną normą prawa międzynarodowego, chyba że norma o tej samej funkcji.

6. Zwyczaj międzynarodowy.

Zwyczaj międzynarodowy jedno ze źródeł prawa wciąż żywych i często stosowanych w prawie międzynarodowym. Zwyczaj międzynarodowy definiowany jest jako zgodna praktyka państw tworząca prawo. Innymi słowy, zwyczaj to powszechna praktyka przyjęta za prawo (zob. art. 38 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości). Na prawo zwyczajowe składają się więc normy rzeczywiście i stale stosowane w przekonaniu, że są one prawem i że obowiązują. Zwyczaj międzynarodowy jest zjawiskiem zmiennym i niekiedy trudno uchwytnym. Jest bowiem procesem nieprzerwanym - nie przerywa go nawet samo powstanie normy zwyczajowej, ponieważ taka norma może ewoluować i zmieniać swoją treść.

7. Elementy składowe państwa.

Państwo ma trzy elementy składowe : terytorium, władzę i ludność.
- Terytorium - państwo to organizacja terytorialna ponieważ ma określony obszar, który wyznaczają jego granice, oraz przestrzeń pod powierzchnią ziemi, wody przybrzeżne, strefę powietrzna nad lądowym i morskim obszarem.
- Władza- czyli możliwość realizowania własnej woli w życiu społecznym. Narzędziem władzy jest aparat państwowy. Jest to system powiązanych ze sobą organów państwowych, do których należą organy władzy ustawodawczej, organy władzy wykonawczej, organy władzy sadowniczej,
- Ludność - ludzi wiąże z państwem instytucja obywatelska. Każdy człowiek przebywający na terytorium danego państwa musi przestrzegać jego praw. Prawo to dotyczy obywateli i cudzoziemców.

8. Rodzaje państw.

a) Państwa zależne:
- protektoraty
- państwa wasalne
Zdolność do utrzymywania stosunków międzynarodowych i prowadzenia polityki zagranicznej jest ograniczona na rzecz innego podmiotu reprezentującego.
b) Mini państwa:
- Monako
- San Marino (reprezentuje Monako, Francja)
- Liechtenstein (reprezentuje Szwajcaria)
Państwa suwerenne, niezależne, ze względu na mała liczbę mieszkańców nie mają siły przebicia i same przekazują prowadzenie swojej polityki zagranicznej innemu państwu. Można je nazwać protektoratami międzynarodowymi.
c) Państwa trwałe neutralne.
Państwa, które zadeklarowały neutralność w określonym konflikcie zbrojnym. Państwo neutralne ma prawo do bronienia swojej niepodległości i terytorium (prawo do samoobrony). Jednak państwo to nie powinno przystępować do sojuszy wojskowych (np. NATO, dawniej też Układ Warszawski itp.). Państwa trwale neutralne mogą jednak uczestniczyć w innych organizacjach międzynarodowych, np. ONZ, Unia Europejska, Rada Europy itd.

9. Organy państwa w stosunkach międzynarodowych.

Organy państwa dzielimy na:
a) Wewnętrzne:
- Głowa państwa (Prezydent, Król, Królowa)
- Parlament (ustala główne kierunki polityki zagranicznej, kreuje organy państwowe, które bezpośrednio uczestniczą w stosunkach międzynarodowych, ratyfikuje ważniejsze umowy, decyduje o funkcjonowaniu Ministerstwa Spraw Zagranicznych)
- Rząd i Szef Rządu
- Minister Spraw Zagranicznych
- Minister Współpracy Gospodarczej z zagranicą
b) Zewnętrzne:
- przedstawicielstwa dyplomatyczne
- przedstawicielstwa handlowe
- przedstawicielstwa przy organizacjach międzynarodowych
- misje wojskowe
- urzędy konsularne

10. Skład terytorium państwowego.

Terytorium państwowe część powierzchni Ziemi należąca do określonego państwa ograniczona granicą państwową. Terytorium obejmuje:
- ląd (z wodami wewnętrznymi),
- przybrzeżne wody terytorialne wraz z przestrzenią położoną pod powierzchnią i nad powierzchnią lądu i wody. W skład terytorium państwa mogą wchodzić także:
- wyspy i tzw. enklawy lądowe.
Nie stanowi natomiast terytorium państwowego teren ambasady, pokład statku morskiego czy samolotu. Jednak zdarzenia, które mają tam miejsce, od strony prawnej traktuje się tak, jakby zaszły na terytorium danego państwa (tzn. podlegają one jego jurysdykcji).

11. Pojęcie i rodzaje granic.

Granica - jest to linia, a ściślej płaszczyzna, w obrębie, której zawiera się terytorium państwowe; oddziela ona je od terytorium innego państwa.
Rodzaje granic. Dzieli się je na:
- naturalne (morza, góry, stepy, pustynie)
- sztuczne.
Natomiast ze względu na sposób ich ustalania dzielą się na:
- orograficzne (uwzględniające ukształtowanie powierzchni)
- geometryczne (przebiegające niezależnie od rzeźby terenu).
Szczególnym rodzajem granic są granice astronomiczne biegnące wzdłuż południków i równoleżników.
Ustalanie granicy. Ustala się je zwykle za pomocą odpowiednich umów międzynarodowych, rzadziej w wyniku decyzji arbitrażowej lub sądowej.
Trzy etapy ustalania granicy: decyzja polityczna przyznająca terytorium; delimitacja granicy w umowie międzynarodowej i demarkacja granicy.

12. Obszary morskie - podział (chodzi o podział na te trzy).

Podział na trzy grupy
a) Podlegające jurysdykcji całkowitej państwa (wchodzą w skład terytorium państwa):
- morskie wody wewnętrzne
- morza terytorialne
- wody archipelagowi
b) Obszary nie wchodzące w skład terytorium ale podlegające częściowej (ograniczonej) jurysdykcji państwa:
- morski pas przyległy (zwany morską strefą przyległą)
- wyłączna strefa ekonomiczna / strefa wyłącznego rybołówstwa (państwo może wyznaczyć albo jedną albo drugą, nie można dwóch)
- szelf kontynentalny
c) Obszary nie wchodzące w skład terytorium i nie podlegające jurysdykcji państwowej:
- morze otwarte (pełne)
- dno mórz i oceanów poza granicami szelfu kontynentalnego.

13. Nabycie obywatelstwa.

- Zasada krwi
Dziecko nabywa obywatelstwo przez urodzenie z rodziców , z których co najmniej jedno posiada obywatelstwo polskie, bez względu na urodzenie dziecka w Polsce czy za granicą.
- Zasada ziemi
Zasada ta ma zastosowanie, gdy dziecko urodzi się lub zostanie znalezione na terytorium RP, a oboje rodzice są nieznani lub nieokreślone jest ich obywatelstwo, bądź nie mają żadnego obywatelstwa Dziecko takie z mocy prawa nabywa obywatelstwo polskie.
- Nadanie przez prezydenta( głowę państw)
Cudzoziemcowi można nadać obywatelstwo polskie na jego wniosek, jeśli zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenia ( karta stałego pobytu) na terytorium RP co najmniej 5 lat.

14. Azyl i ekstradycja.

Azyl jest to udzielenie zezwolenia na wyjazd oraz pobyt cudzoziemców dyskryminowanych lub prześladowanych ze względu na swe przekonania, działalności polityczne i religijne lub naukowe. Jeśli jest ekstradycja to osoba nie ma prawa do azylu.
Ekstradycja polega na wydaniu podejrzanego lub przestępcy państwa któremu przysługuje w stosunku do niego jurysdykcja prawna w celu osądzenia lub wykonania orzeczenia kary.

15. Cele i organy ONZ.

Cele ONZ
- Utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa za pomocą zbiorowych i pokojowych wysiłków.
- Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami na zasadach samostanowienia i równo uprawnienia.
- Rozwiązywanie konkretnych problemów międzynarodowych (gospodarczych, społecznych, kulturalnych, humanitarnych, czy dotyczących praw człowieka) na zasadzie współpracy międzynarodowej oraz uznania równości ras, płci, języków i wyznań.
- Stanowienie ośrodka uzgadniania działań narodów w imię wspólnych celów.
Organy ONZ
- Zgromadzenie Ogólne składa się z przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich
- Rada Bezpieczeństwa najważniejszy organ ONZ
- Rada Gospodarcza i Społeczna zajmuje się sprawami gospodarczymi, społecznymi i kulturalnymi, prawami człowieka, przygotowuje projekty konwencji, ustala wytyczne dla organów pomocniczych.
- Rada Powiernicza obecnie praktycznie nie działa
- Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
- Sekretariat organ wykonawczy pod przewodnictwem Sekretarza Generalnego